راهنمای نگارش مقاله برای جشنواره تجربیات برتر آموزشی – تربیتی معلمان تربیت بدنی
انتقال تجربیات معلمان تربیت بدنی سبب شکوفایی و افزایش توان حرفهای آنها خواهد شد. گزینههای متعددی برای انتقال تجربیات معلمان پیشروی مدیران است که حسب شرایط میتوانند از آن بهره ببرند؛ همچون فرصت چاپ مقالات علمی-آموزشی، تحلیلی، گزارش رویدادهای و مسابقات ورزشی منطقهای و غیره در نشریههای رشد. در طی سالهای اخیر معاونت آموزشی دانشگاه فرهنگیان مبتکر برگزاری جشنوارههای آموزشی است. این اقدام به معلمان تربیت بدنی در پایههای تحصیلی و حتی دانشجو معلمان فعال در کنار ارائه مقالات حاوی تجربیات آموزشی – تربیتی فرصت دیدار و گفتگو را میدهد. از اینرو لازم است گروههای آموزشی که در تمامی مناطق و شهرستانهای آموزشی زمینه لازم برای شرکت خود و همکاران را در چنین جشنوارههای فراهم کنند. یکی از زمینهها آشنای با نحوه نگارش مقاله برای شرکت در این جشنوارهها است.
موضوعات قابل نگارش: مقالهها بر حسب هدف و محتوا به شکلهای مختلفی نگارش میشوند که در این متن نه نیازی به پرداختن به آنها است و نه فرصتی برای آن وجود دارد. آنچه در این متن به آن اشاره میشود صرفا نحوه نگارش مقالات کوتاه برای انتقال فقط یک « تجربه» است. منظور از تجربه حس، درک و یا دریافت شخصی از یک پدیده یا موضوع است هر چند قبلا دیگران به چنین دریافتی رسیده باشند، اما از آن جهت که برای شخص چنین دریافتی تازگی دارد، از آن به عنوان تجربه یاد میشود. در ارتباط با فرآیند یاددهی-یادگیری معلم تربیت بدنی با پدیدهها یا موضوعات متعدد و متنوعی روبرو است که در میزان یادگیری دانشآموزان ایفای نقش میکنند. برخی از این موضوعات عبارتند از:
مولفه های پیش از تدریس(طراحی آموزشی): شامل پیش بینی و ترسیم رخدادهای آموزشی، هدف عینی/رفتاری، نوع محتوا، فضا و تجهیزات مورد نیاز، زمانبندی، تعداد دانش آموزان و ویژگیهای آنها، شیوه گروه بندی، میزان دانش، مهارت و نگرش معلم و دانشآموزان نسبت به محتوا و ...
مولفه های حین تدریس(اجرای طرح درس): اجرای فعالیتهای آموزشی شامل: نحوه قرارگرفتن/استقرار دانش آموزان در زمان آموزش، قرارگرفتن دانش آموزان در گروهها در زمان تمرین و بازی، نمایش مهارت جدید، بازخورد و راهنمایی دانش آموزان، انتقال یا عوض کردن مهارت (رفتن از یک مهارت به مهارت دیگر)، استفاده از فضا، تجهیزات و وسایل مورد نیاز، میزان زمان صرف شده برای یک فعالیت آموزشی، استفاده از زبان بدن، استفاده از سوت به همراه زبان بدن و یا بدون آن، ثبت رفتارهای دانش آموزان (به منظور ارزشیابی مستمر)، نحوه تعامل با دانشآموزان و ...
مولفههای پس از تدریس: نحوه پایان دادن به فعالیتهای کلاس بر حسب تشکیل کلاس در فضای سرپوشیده و روباز، تعیین سرفصل و یا عنوان فعالیت آموزشی جلسه بعد و احیانا تعیین وظایف دانشآموزان، در صورت نیاز ارائه نکاتی تربیتی، آموزشی و ... به منظور آگاهی دادن به دانشآموزان، جمعآوری وسایل و قراردادن آنها در محل مناسب، و ...
هر یک از مولفههای فوق میتواند موضوع یک تجربه باشد و معلم تربیت بدنی بخواهد نحوه تعامل و یا نظرات و پیشنهادات خود را برای بهبود آنها با سایر معلمان تربیت بدنی درمیان بگذارد. اکنون جشنواره تجربیات برتر آموزشی در تربیت بدنی بستر لازم برای انتقال این تجربیات را فراهم کرده است.
نحوه نگارش: پس از مشخص شدن اینکه معلم تربیت بدنی راجع به چه چیزی بنویسید، لازم است به چگونگی/نحوه نگارش اشاره شود:
ابتدا برای تجربه خود یک عنوان انتخاب کنید. برای اینکار از عناوین اشاره شده استفاده کنید و یا میتوانید با مراجعه به کتابهای مناسب این کار را انجام دهید.
متناسب با قالب ارائه شده برای مقالات جشنواره پس از ذکر عنوان در حد یک یا دو پاراگراف عنوان خود را معرفی کرده و پیرامون جنبههای آن و نسبت آن با فرآیند یاددهی- یادگیری و تمرین چند جمله بنویسید. برای اینکار میتوانید از کتابها و سایر نوشتههای موجود استفاده کنید. برای نمونه چنانچه تجربه شما در خصوص معرفی یک وسیله کمک آموزشی است، میتوانید در این دو پاراگراف به نقش کلی وسایل کمک آموزشی در تسهیل آموزش و بویژه آموزش تربیت بدنی بنویسید تا ارتباط تجربه شما با کل فرآیند یاددهی – یادگیری و تمرین مشخص شود.
در گام بعدی مسئله یا مشکلی که شما برای ان راهحلی پیشنهاد میکنید را تشریح کنید. فراموش نکنید که این راهحل همان تجربه شماست. بنابراین از زوایای مختلف آن را باز کنید. ممکن است این موضوع قبلا توسط دیگران هم به نحوی معرفی شده باشد اما برای شما تازگی دارد و مایلید آن را به سایر معلمان تربیت بدنی معرفی کنید تا آنها را با موضوع آشنا سازید. این قسمت میتواند از یک تا چند پاراگراف را به خود اختصاص دهد.
در گام بعدی تجربه خود را در عمل به نمایش بگذارید و برای اینکار در صورت نیاز از انواع رسانهها همچون عکس، فیلم به همراه نوشتار و گفتار استفاده کنید. در این قسمت شما سعی می کنید تا عملا تجربه را بهنحوی تکرار کنید که دیگران هم آن را دریافت کرده و به تجربه مشابه با شما نزدیک شوند. بنابراین در مقاله علاوه بر تشریح تجربه میتوانید از هر نوع رسانه بدین منظور کمک بگیرید.
در گام آخر در قالب یک نتیجهگیری ضمن برشمردن اهمیت و ضرورت تجربه ، به تاثیرات آن در فرآیند یاددهی-یادگیری اشاره کنید. چقدر به تسهیل آموزش کمک میکند؟ چقدر به کاهش انرژی معلم در کلاس منجر میشود؟ و ...